W czasach rozbiorów kwestia stosunku władz Imperium Romanowych do Pożarskiego "/.../ jako symbolu zbawcy Moskwy od polskiej dominacji nie była tylko i wyłącznie związana z wystawieniem mu pomnika na Placu Maneżowym w 1818 r. Problematyka ta powróciła u schyłku rządów cara Mikołaja I, w latach 1851-1852. Wówczas to „mnogie lata upłynęły od czasu, jak badacze starożytności ruskich, w szlachetnej gorliwości o sławę ojczystą, wysila[li] się na dociekania naukowe i dowcipne domysły, ażeby z niewątpliwą pewnością oznaczyć i wskazać miejsce, gdzie pogrzebiony został wybawca Rosji, książę Dymitr syn Michała Pożarski”.

W ciągu roku 1851 petersburskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych szczegółowo przeanalizowało zapisy historyczne dotyczące ostatnich lat życia Pożarskiego. W wyniku szeroko zakrojonych badań „grobowiec Pożarskiego został odkryty w suzdalskim spaso-jefimjewskim monasterze, gdzie popioły jego spoczywają pośród członków jego rodziny, i najbliższych krewnych jego, książąt Chowańskich”. Do odkrycia przyznawał się hr. Uwarow. Po weryfikacji danych zebrane na miejscu dowody przedłożono w Petersburgu Mikołajowi.

Car nie okazał jednak bezgranicznego zaufania do odkrycia. W celu dokładnego zbadania przedmiotu – jakkolwiek by na to patrzeć – istotnego z punktu widzenia moskiewskiej historii, Mikołaj zdecydował się powołać specjalną komisję weryfikacyjną. W jej skład weszli członkowie miejscowego duchowieństwa oraz przedstawiciele lokalnej administracji, jak i „znanych ze swego światła i doświadczenia w tej gałęzi historii i starożytności rosyjskich” przedstawicieli moskiewskiej nauki. Komisja po przybyciu do Suzdala przeprowadziła na miejscu szereg oględzin, w wyniku których jednogłośnie uznano, że grobowiec w klasztorze spaso-jefimjewskim krył prochy Dymitra Pożarskiego.

Dopiero po przyjęciu przez komisję formalnego potwierdzenia i na potwierdzenie ministra spraw wewnętrznych Dmitrija Bibikowa car udzielił zezwolenia, aby do poddanych wydać wezwanie o dobrowolne ofiary na zbudowanie pomnika księcia Pożarskiego. Pomnik miał powstać w miejscu dotychczasowego grobowca rodziny Pożarskich.

Losy usytuowanego w Suzdalu drugiego już pomnika „zbawcy Rosji”, księcia suzdalskego Dymitra Pożarskiego, okazały się skomplikowane. Monument tej swoistej ikony antypolskiej moskiewskiej polityki historycznej został bowiem wybudowany (według projektu architekta Gornostajewa) dopiero w 1885 r.– aż 34 lata po odkryciu przez Uwarowa miejsca pochowania księcia i 30 lat po śmierci Mikołaja I. /.../ 

Dziwić może /.../ powolność działań zmierzających do pobudowania nowego grobowca Pożarskich."

 

PS. tekst jest częscią artykułu opublikowanego w roku 2016 

 

---

tagi: moskiewska polityka pomnikowa  moskiewska polityka historyczna 

	manama1
	4 listopada 2022 18:31

7     788    3 zaloguj sie by polubić