Określenie "bardzo ciekawa notka" byłoby banałem. To jest prawdziwa bomba: ten list prezentuje stan świadomości elit dwóch bandyckich państw, które rozszarpały sąsiednie chrześcijańskie państwo i aby usprawiedliwić swój wyczyn używają takich zwrotów jak:

"sojusz przyjaźni Rosji z Prusami, którego celem i skutkiem było wyzwolenie Europy",

"gdzie wtenczas, przy błogosławieństwie Niebios,(...)gdzie się poczęła święta walka o niepodległość Germanii,",

"dwaj monarchowie, ściśle spojeni węzłem przyjaźni i krwi - jeden mądry, podobny Godfreyowi de Bouillon, drugi śmiały i mężny, jak Ryszard Lwie Serce;" - jeden to Mikołaj I Romanow żandarm Europy i zdetronizowany w styczniu 1831 r. król Polski a drugi to Fryderyk Wilhelm III Pruski, który skasował w całym państwie klasztory, zaczynając od Śląska i franciszkanów na górze św.Anny ale tego było mało to w 1811 r. rozkazał zniszczyć polskie insygnia koronacyjne królów polskich i przetopić je na monety.

To powoływanie się na "błogosławieństwo niebios" wobec rodzaju działalności obu panów, zakrawało na bluźnierstwo. Za 100 lat w 1935 r. nie było śladu po obu dynastiach a III Rzesza Niemiecka i ZSRR "dopracowywały" plany "zdobycia całego świara" aby za 6 lat skoczyć sobie do gardeł w spazmach niebywałej nienawiści i wyrżnąć sobie nawzajem (i Polsce przede wszystkim) miliony niewinnych ludzi i obrabować się wzajemnie na nieprawdopodobną skalę.

Co się zaczęło od kłamstwa, obłudy i rabunku oraz zniszczenia katolickiego państwa w oparach propagandowych samozachwytu moralnego, zakończyło się w piekle I i II wojny światowej a teraz odzywa się czasem czkawką w postaci np Nord Stream II na dnie Bałtyku.

PS.Temat bardzo ciekawy i tych listów przydałoby się trochę więcej, bo to ważne świadectwo stanu świadomości elit obu tych państw na poziomie monarchii niemal skuzynowanych.
 

Dziekuję za  z pewnością niezasłużone miłe słowa. Z moich obserwacji wynika, iż ów "pruski oficer" pisał w stylu absolutnie zbieżnym ze sposobem "propagandowej artykulacji spraw" jakim się posługiwało  bezpośrednie otoczenie Mikołaja I. A pisze tak dlatego, że  -np.-  panegiryki ogłaszane po jego samierci  brzmią bardzo podobnie. Jest zresztą dość prawdopodobne że główne linie takiego własnie brzmienia owego dyskursu dyktowal sam car (przykład ideowy,że sie tak wyrażę - tekst brulionu testamentu z roku 1844 bodajże, napisanego jak wiadomo na kilkanaście lat przed smiercią, gdzie zresztą - uwaga - uznaje on skutki swego panowania za nie tyle nieskuteczne, co niespełnione. 

Co zaś do mentalności - ależ i owszem -to oczywsite, własnie dlatego  zamieściłem fragment powyżej. Odkrywanie świata moskiewsko-pruskiej duszy XIX wieku - to wyzwanie -poszukamy czegoś jeszcze.

Świat duszy rosyjsko-pruskiej musi być przez nas odkrywany, bo i Rosjanie i Prusacy są bardzo przywiązani do "dorobku cywilizacyjnego" tamtej epoki, mimo,że dynastie nie panują.

  ...tych listów przydałoby się trochę więcej ..... A proszę bardzo...oto szersze wytłumaczenie kontekstu przyjaznych manewów z września 1835. Tym razem bardziej jeszcze wizjonersko, a rola cara i krola pruskiego niemal sięga przeznaczenia demiurgów wiecznego pokoju i ładu.

„W naszych czasach, kiedy tradycje przeszłości coraz w pamięci się zacierają /..../

Pierwiastek powszechnego zniszczenia przenika do rozprzężonego składu społeczeństw i znowu strachem nabawia przerażoną ludzkość, ukazując jej w przyszłości szereg bolesnych doświadczeń.

Nauki przeszłości zapomniane; ślepe szaleństwo opanowało słowo, w nadziei że tą silną bronią wywróci świat dawny: na gruzach jego dźwignie nowy, tworząc go w nierozsądku swoim gwoli świetnym teoriom, z których, w paśmie lat i całych wieków, ani jedna nie znalazła się prawdziwie dla rodzaju ludzkiego pożyteczną.

A gdzie słowo nie dopina swych celów ani podłym płaszczeniem się, ani straszliwymi groźbami, tam fanatyzm chwyta zbójczy sztylet, miota swe śmiertelne groty, nie troszcząc się bynajmniej o liczbę ofiar swej wściekłości.

Wśród tego zasmucającego obrazu coraz wzmagającego się rozprzężenia, wśród tego politycznego i moralnego bezrządu, monarchowie i narody północnej Europy, stają ściśle połączeni dla utrzymania istniejącego porządku.

Rzuciwszy okiem na to odpowiednie czasowi uzbrojenie, na tę siłę, miarkowaną mądrością, [chodzi o wiecej zapewne niż owe 68 tysięcy zgromadzone pod Kaliszem] zkażdy się uspokoi w przekonaniu, że losy narodów nie całkiem jeszcze oddane są na ofiarę zapędowi zgubnych namiętności."

Uspokojenie nastąpi, "Przy znanej miłości pokoju wielkich mocarstw, wzbudzającej powszechną w ich polityce ufność, [gdy] teraźniejszym zbrojnym w Kaliszu zjazdem oznaczone zostało trwanie tych przyjaznych związków, które, /.../ istotnie dopomogły do ustalenia dobroczynnego pokoju."

Do uzupełnienia kwestii trwałości, taka ciekawostka np.  marsz skomponowany za młodu przez FWIII (Präsentiermarsch Friedrich Wilhelms)  po raz pierwszy zagrany formalnie w Kaliszu- na rozkaz Mikołaja (1400,a potem 2400 muzyków -wow) jest teraz nagminnie grany w Kancelarii Federalnej  RFN przy wizytach państwowych ;) -to tak (jak kogoś zainteresuje)  wspomnienie, że "Kalisz wiecznie  żywy".

No i co tu komentować, he, he, he:)) Upór i zwziętość w "sprawie polskiej" nawet w zdychającej Germanii ma się świetnie. Ma przypominać ten marsz "dni chwały":)) Kancelaria Federalna RFN odgrywa sobie marszyki z czasów, zanim Niemcy spalili Kalisz do fundamentów w 1914 r.

"Pruską glorię" też grają, ale bardzo rzadko- za dużo skojarzen i każdy wie. 

A Kalisz na początku lat trzydziestych XIX wieku widzieli tak:

To jest bardzo ciekawy wątek - nie do omówienia w telegraficznym skrócie. Zatem dwa zdania - to bezsprzeczna prawda że "wpływy niemieckie w polskiej nauce" były, są i będą ogromne - z tezami Pani nalzy się ze względów oczywistych zgodzić, a sam znam aż za wiele takich przykładów. (tak na marginesie, z  wielu powodów bardzo jednakowoż wysoko cenię niemecki świat naukowy i myslę że jest to w pewnym znaczeniu swiat bardzo uczciwy generalnie......, jesli odetniemy od tego olitykę, ma się rozumiec)

I nie byłbym uczciwy intelektualnie gdybym pominął - problem jest jeszcze wiekszy po naszej stronie - tu tylko podam drobniutki przykład. Cała lub prawie cała narracja dziewietnasto- i dwudziestowieczna   opiera się na kulcie martyrologii. Jak zatem mieli pisać np o rzeczonych manewrach, kidy one są-w mojej ocenie - oczywistym przyczynkiem do stwierdzenia niemozliwości wygrania Pow. List.? (Chłopicki np. doskonale przewidział reakcję Prus, kiedy odrzucił propozycję przystąpienia do powstnia wielkopolskiej landwery).

Gdyby  przyjżeć się sprawie  zpunktu widzenia rosjan, fatalniej jeszcze  -moim zdaniem- wyglądałby sytuacja z nastepnym powstaniem (otoczonym przecież kultem w II RP), kiedy się weźmie  pod uwagę wybudowany system szachująch się rosyjskich fortec w KP i otworzenie połaczenia kolejowego z Petersburgiem w 1862? etc etc etc

Problem jest bardzo trudny, zatem całościowej "inwentarycacji historii" z tych i innych powodów nie było i bardzo długo nie będzie. Może trzeba będzie kiedyś o tym napisać.

Co do Prusaków trudno ich udział generlany w tych manewrach liczyć tylko dla obszaru bezposrednio pod Kaliszem. Mianowicie podczas swego długiego pobytu w Kaliszu car miał w samych początkach wrzesnia 1835 ponad tygodniowy wypad m.in do Legnicy i  Kapsdorfu/ Czerńczyce, a także Domansee, gdzie   przeprowadzono  manewry drugiego  a potem  szóstego i piątego korpusu wojsk pruskich.