Podczas bezwzględnej najazdniczej okupacji kraju zdarzały się rzadkie momenty pożytecznej współpracy pomiędzy lokalną polską administracją i wojskiem carskim, realizowanej finalnie dla rzeczywistego dobra mieszkańców kraju.  Oto jeden z nich, dla okresu epodemii cholery, kóra rozpoczęła  się w Kólestwie dnia 16 października 1836 roku i trwała przez rok 1837.

"Podczas pojawienia się  jesienią roku 1836 w Krolestwie Polskim szczeólnie groźnej epidemii cholerycznej "/.../ rozporządzenia były wydawane ze strony [ministerstwa-] Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych Duchownych i Oświecenia Publicznego  z przeznaczeniem do realizacji przez władze podrzędne już „/.../ w samych początkach zjawiania się cholery”, a - co znamienne - ich wykonanie i realizację polecono poszczególnym gubernatorom wojennym, rozlokowanym we wszystkich guberniach  Królestwa. Ministerstwo podkreślało, iż postąpiło w ten sposób  „/../ rachując na ich uczucia z jakiemi zawsze działać powinni w rzeczach obchodzących ludzkość i dobro kraju”.

Na skutek rozkazu Feldmarszałka Paskiewicza, wydanego w sytuacji gdy epidemia cholery zaczęła nabierać coraz bardziej groźnego charakteru, przekazano komendantom wojennym tzw. „instrukcję”, określającą w jakich sytuacjach władze cywilne  zostały zobowiązane do zapewnienia efektywnej pomocy wojsku rosyjskiemu, realizującemu (wewnętrzną) akcję antycholeryczną.

W tej sytuacji wszystkim rządom  gubernialnym wydano polecenie, aby:

a) dokonano tzw. wstępnego (wcześniejszego) uprzedzenia liwerantów, którzy na żądanie naczelników wojennych mieli dostarczać zapadającym na cholerę wojskowym, znajdującym się w tymczasowych lazaretach armii, potrzebną ilość słomy przeznaczonej  na podściółkę; owi liweranci mieli też zostać odpowiednio wcześnie uprzedzeni o konieczności dostarczania w okresie trwania cholery stosownych ilości drewna przewidzianego na opał budowli lazaretowych,       

b) wobec zaistnienia faktu, iż utrzymujący kordon graniczny kozacy nie posiadali swoich lazaretów, nałożyć na każdy ze szpitali Królestwa obowiązek przyjmowania „/.../bez najmniejszego uchylania się” wszystkich chorych przedstawicieli tej grupy wojskowych rosyjskich. Podobne reguły postępowania miały dotyczyć też zapadających na cholerę aresztantów wojennych oraz żołnierzy przemieszczających się pomiędzy poszczególnymi komendami. Warto nadmienić, iż we wszystkich tych przypadkach przyjmowanie wymienionych chorych przez szpitale następowało „/.../za zwróceniem kosztów”, gdzie ustanowiono sumę o charakterze ryczałtowym, opiewającą na pobieranego od jednej osoby  1 zł dziennie, 

c) dostarczać podwody obywatelskie, skierowywane do przewożenia do szpitali „/.../ bez najmniejszej zwłoki” chorych wojskowych rosyjskich,

d) wobec konstatacji faktu, iż cholera okazywała się bardziej niebezpieczna na położonych nad nizinami i błotami obszarach wiejskich, polecono natychmiastowe wyprowadzenie z takich miejsc  ewentualnie przebywających tam rosyjskich oddziałów wojskowych i rozlokowanie ich w wybranych przez władze wojskowe bardziej dogodnych okolicach. Polecenie to miało zostać zrealizowane niezależnie od faktu, czy w danej miejscowości istniało realne zagrożenie pojawienia się cholery,

e) wobec wydania lekarzom wojskowym rozkazu, nakazującego aby w razie potrzeby nieśli oni także pomoc osobom cywilnym, władze rządowe wydały zarazem dyspozycję skierowaną do lekarzy cywilnych „/.../i wolno praktykujących” określającą ich podobne powinności wobec wojskowych rosyjskich. /.../" [cytat własny]

 

 

 

---

tagi: epidemia  cholera  wojsko carskie  administracja królestwa  

	manama1
	15 stycznia 2022 17:35

2     668    6 zaloguj sie by polubić