Najazdy "kozaków strony moskiewskiej" na polską Ukrainę 1750-1760.
"Skala zniszczenia Ukrainy polskiej dokonywana przez przybywających z ówczesnej lewobrzeżnej Ukrainy a szczególnie Siczy Zaporoskiej tzw. hajdamaków (oba te tereny znajdowały się wówczas pod władzą moskiewską, przy czym sama Sicz Zaporoska jeszcze do połowy XVIII wieku uznawana była za teren neutralny) była niewyobrażalna. Jak wynikało z raportu sporządzonego po listopadzie roku 1760 przez kanclerza koronnego, od ostatecznego ustalenia się na Siczy władzy moskiewskiej ok 1750 roku , w przeciągu 10 lat (tj. w okresie 1750-1760) dokonano wówczas zburzenia, spalenia lub spustoszenia kilkunastu miast i stu kilkudziesięciu wsi. Do tego oczywiście dochodziły liczne rabunki. Dokładne inwentarze sporządzone na przełomie roku 1760/1761 przez kancelarię kanclerza koronnego wskazywały też "na ciągłe łupieże".
Ogólna wartość szkód wyrządzonych na polskiej Ukrainie w okresie dziesięciu lat 1750-1760 przez moskiewskich hajdamaków obliczono zatem na 4 miliony ówczesnych złotych polskich. Oprócz powyższego kozacy siczowi zabili w tym czasie na terenie Rzeczypospolitej kilkaset osób.
Co więcej, "kozacy strony moskiewskiej udawali te wycieczki zbójecko-zbrojne i całemi bandami podejmowane za odwiedzanie krewnych lub chodzenie za kupnem/.../ łupami się dzielili z oficerami moskiewskimi, którzy mieli komendy na granicy". Jednocześnie carscy sędziowie graniczni odwlekali wydawanie wyroków na złapanych na rozbojach hajdamaków oraz "wynajdywali tysiące pozory aby wszystkie poszukiwania udaremnić".
Wreszcie "Moskale z swojej strony występowali z dziwacznymi uroszczeniami i likwidowali miliony szkód urojonych, a co zabawniejsza szkody poczynione przez własnych hajdamaków zaliczali do rzędu szkód zdziałanych niby przez zbiegłych z Polski hultajów".
Tak oto ustabilizowanie się władzy moskiewskiej na Siczy oznaczało wzmożenie najazdów tych kozaków na ziemie ukrainne pozostające pod polskim panowaniem.
Cytaty- H Schmitt, Dzieje Polski XVIII i XIX wieku, Kraków 1866, s. 295"
Polska "granica sucha" na Ukrainie w połowie XVIII wieku
Nota ta ukazująca podłoże najazdów hajdmaków na polską Ukrainę w połowie XVIII wieku, została opublikowana w roku 2017 na innym blogu, ale wobec trwającej właśnie wojny ukraińsko-moskiewskiej wydaje się godna ponownego ukazania
tagi: najazdy hajdamaków polityka moskiewska na ukrainie
|
manama1 |
| 27 września 2022 15:45 |
Komentarze:
|
|
emirobro @manama1 |
| 27 września 2022 18:47 |
Warto rozszerzyc watek hajdamakow na Rzez Humanska z roku 1768
https://pl.wikipedia.org/wiki/Rze%C5%BA_huma%C5%84ska
https://en.wikipedia.org/wiki/Massacre_of_Uman
i wspomniec o opisanej w tym wpisie reklamie piwa Browaru Lwoskiego w serialu "Historia ziem ukrainskich" z roku 2009.
Wydaje mi sie, ze teraz o Humaniu najbardziej pamietaja Chasydzi i tworca filmu Dybuk - pan Kopczynski.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Dybuk._Rzecz_o_w%C4%99dr%C3%B3wce_dusz
https://en.wikipedia.org/wiki/The_Dybbuk._A_Tale_of_Wandering_Souls
|
|
manama1 @manama1 |
| 27 września 2022 19:07 |
Nie ulega wątpliwości że kwestia najazdów na poslką Ukrainę hajdamaków z lewego brzegu Dniepru oraz z zajętego bezprawnie przez Moskwę na przełomie lat 40/50 XVIII wieku Zaporoża była w znaczącym i podstawowym stopniu inspirowana przez Moskwę. Jest to jeszcze bardziej widoczne podczas koliszczyzny i rzezi humanskiej. Ale to raczej powszechnie znane sprawy.
|
Matka-Scypiona @manama1 |
| 28 września 2022 21:46 |
Moskwę trzeba zaorać. Ten potwór nigdy się nie zmieni.
|
|
manama1 @Matka-Scypiona 28 września 2022 21:46 |
| 28 września 2022 22:32 |
Nie tak wielu ludzi zdaje sobie sprawę, że konflikt pomiędzy Poslką i Moskwą (tak jak w przeszłości) jest i będzie zmaganiami na smierć i życie. Tu nie mam mowy o jakimkolwiek konsesusie.
|
|
tatajakuba @manama1 |
| 29 września 2022 11:40 |
Dosc dokladnie o organizacji i skutkach corocznych wypraw hajdamackich na Rzeczpospolita pisze Kitowicz w ostatnim rozdziale swojego "Opisu obyczajow..". Niestety opisany jest tam upadek polskich sil zbrojnych i na poziomie organizacyjnym i wyszkolenia poszczegolnych zolnierzy i oficerow. Wojska koronne nie atakowaly hajdamakow jesli nie byly pewne znacznej wlasnej przewagi liczebnej. W starciach, gdzie sily byly rowne, armia zazwyczaj przegrywala z "kupami swawolnymi"
|
|
manama1 @tatajakuba 29 września 2022 11:40 |
| 29 września 2022 12:35 |
Oczywiście zgoda. jest tam ten opis.