Początki likwidacji nauczania języka polskiego w białoruskich szkołach pod carskim zaborem
W połowie lat trzydziestych XIX wieku /.../ na obszarze Białoruskiego Okręgu Naukowego podjęto /.../ znaczące usiłowania nad ograniczeniem wpływu języka polskiego w tamtejszej edukacji". W listopadzie 1835 roku "/.../ bowiem car Mikołaj I rozkazał zaprzestać nauczania języka polskiego na części terytorium białoruskiego, /.../ na obszarze guberni witebskiej i mohylowskiej. Zakaz ten dotyczył w praktyce wszystkich tamtejszych „zakładów naukowych. /.../
Decyzja z /.../ listopada 1835 roku przybrała formę carskiego pozwolenia. Formalnym przynajmniej inicjatorem idei relegacji języka polskiego ze szkol mohylewskich i witebskich /.../ [był] zapewne, dzierżący od roku 1833 tekę ministra oświecenia narodowego Siergiej Siemionowicz Uwarow".
Cytat własny- częśc artykułu z 2017 roku
A tak ów Uwarow wyglądał (według obrazu Wasilija Golike z roku 1833):
tagi: białoruś nauczanie języka polskiego
|
manama1 |
| 3 sierpnia 2022 11:56 |
Komentarze:
|
|
orjan @manama1 |
| 4 sierpnia 2022 14:21 |
Czy wiadomo Ci jakie były motywy decyzji i jej inicjatora?
Wydaje mi się warty podjęcia temat stopniowania represji carskich (zwłaszcza popowstaniowych) w układzie terytorialnym. Na tej zasadzie nieważne, czy np. w Guberni Witebskiej doszło do powstania listopadowego. Będąc niejako geograficznie głębiej w zasięgu carskiej władzy, Gubernia Witebska musiała być ostrzej potraktowana, niż dajmy na to Gubernia Grodzieńska. Rusyfikacja po kolei ze wschodu na zachód.
Czytając Nadberezyńców Czarnyszewicza uwagę zwróciłem, że koło takiego Bobrujska nawet kościoła nie wolno było mieć.
|
|
manama1 @orjan 4 sierpnia 2022 14:21 |
| 4 sierpnia 2022 16:37 |
Głowny motyw- jak się wydaje w wypadku odpowiedzialnego za oświatę Uwarowa, etc - to wypuszczenie balonu próbnego, jak będzie wyglądać likiwadcja naucznia języka polskiego (tj z jakim zakresem oporu się to może spotkać). Naturalnie na tę próbę wybrali tereny nawczęsniej przejęte, przy czym wcale nie chodziło o ewentualne sympatie lokalnej ludności dla władzy moskiewskiej (stanowisko - poza polską szlachtą gdzie sparwas była w wiekszości oczywista - było tu indyferentne, albo wręc Moskwie wrogie - przykład: jakiś 15 lat przed I zaborem, gdy wojska moskiewskie dokonywały "pomiaru" tych terenów, białoruscy chłopi masowo uciekali za Dniepr), tylko o najwczęsniejsze odcięcie od tradycji zwiażkuz z Polską. Niestety wynik "próby" był nadspodziewanie dla Moskwy korzystny. Nie było żadnego oporu czy protestów.