Jednym z bardziej zdumiewających epizodów w dziejach zaboru moskiewskiego na ziemiach polskich była próba formalnego zachęcenia Polaków z Królestwa Polskiego do dobrowolnego wstepowania do armii rosyjskiej w okresie Wojny Krymskiej.

Otóż wobec niepowodzeń strony moskiewskiej w tejże wojnie, latem roku 1854 - na wniosek namiestnika carskiego - ustanowionoo  w Królestwie Polskim prawo „o ułatwieniu przy teraźniejszych okolicznościach, wejścia do służby wojskowej młodych ludzi, pochodzenia szlacheckiego, rodem z Króle­stwa Polskiego będących, i którym służy prawo korzysta­nia z prerogatyw ochotników”.

Pomimo chęci dalszego zwiększenia udziału Polaków w szeregach Armii Czynnej, władze moskiewiskie zachowały jednak tu daleko idącą ostrożność.  Car Mikołaj I mianowicie ostatecznie  nakazał: „przeznaczać [polskich ochotników] nie inaczej jak do rezerw, na prawach istnie­jących dla biednej szlachty siedmiu zachodnich Guberni [Ziem Zabranych Rzeczypospolitej].

Co daje do myślenia - przynajmniej propagandowo - spodziewał się zresztą car moskiewski Mikołaj I  znacznego napływu do armii rosyjskiej ochotników szlacheckich z Królestwa Polskiego. Dlatego ostatecznie władze Królestwa Polskiego nakazały latem 1854 roku aby „/…/ Departament Inspektorski, w razie napływu ich [tj. ochotników szlacheckich]  w znacznej liczbie do wojsk rezerwowych i zapasowych, przeznaczał do wojska czynnego [jedynie] tych z pomiędzy nich, któ­rzy na to zasługiwać będą gorliwością, znajomością służby frontowej i dobrymi obyczajami”. Do walczących na Krymie wojsk carskich miano zatem skierować tylko „najwyższej próby polskich ochotników”.

Formalnie przepisy  „o przyjmowaniu do służby wojskowej młodych ludzi, rodem z Królestwa Pol­skiego będących” były – w istotnych kwestiach - następujące.

Przede wszystkim zaznaczano, iż ochotnicy „będący rodem z Królestwa Polskiego”, mogli być zwolnieni z wojska „po wysłużeniu w szeregach najmniej lat pięciu”.

Co istotne, ochotnicy z Królestwa Polskiego, którzy przy złożeniu deklaracji o wejściu do rosyjskiej służby wojskowej nie mieliby jeszcze skończonych 18 lat wieku, mieli być kierowani do „instrukcyjnych pułków karabinierów,  skąd po dojściu do lat 18 wieku, przeznaczani /…/” byliby  „/…/z rozporządzenia Departamentu Inspektorskiego do wojska, stosownie do zachodzącej potrzeby.

Ci ochotnicy, którzy zdaliby „/…/przepisany examin z nauk według programmatu z dnia 6 maja 1844 roku” mieli być zaliczani  do służby w wojsku carskim w stopniu podoficerów.

Natomiast ochotnicy, którzy nie złożyliby takiego egzaminu, mieli wstąpić do służby jako  szeregowi, „/…/ z przeznacze­niem im ze Skarbu gaży i dalszych potrzeb”. Wstępujący do wojska rosyjskiego ochotnicy jako szeregowi, po nabyciu grun­townej znajomości służby frontowej, mogli jednak „/…/ być posunięci na Podoficerów, nie prędzej wszakże, aż po wysłużeniu: szlachta sześciu miesięcy, a wstępujący na prawach ochot­ników, jednego roku”.

Ci ochotnicy, którzy przy zaliczeniu do służby nie zdaliby egzaminu „z nauk”, mogli złożyć powtórny egzamin po upływie terminu pięcioletniego. Ci, którzy  „/…/ i po upływie powyższego terminu/…/”  nie zdaliby „/…/ examinu, a pozostali z własnej chęci w służbie w stop­niach podoficerów, tacy awansowani będą na oficerów dopiero po wysłużeniu 12 lat /…/, i to tylko wtedy „/…/jeżeli zdadzą egzamin według programmatu z dnia 26 marca 1843 roku”.

W taki oto sposób, poza poborem, władze zaborcze próbowały zwiększyć (tym razem dobrowolny) nabór mieszkańców Królestwa Polskiego do armii carskiej wobec niepowodzeń w Wojnie Krymskiej.

---

tagi: zabór rosjjski  dobrowolny nabór  wojna krymska 

	manama1
	23 lipca 2022 12:03

4     798    3 zaloguj sie by polubić