Przesiedlanie polskiej zdeklasowanej drobnej szlachty na tereny Zaporoża po roku 1841
Niezwykle istone jest wskazanie, iż -paradoksalnie i wbrew właściwym intecjom carów moskiewskich - ustawodawstwo wprowadzone po Powstaniu Listopadowym na terenie Imperium Romanowych mogło posłużyć polonizacji Zaporoża.
"Jeszcze w marcu 1832 roku car moskiewski Mikołaj I wprowadził ustawę o przesiedlaniu "jednodworców zachodnich gubernij", czyli w praktyce zdeklasowanej szlachty polskiej z terenu Ziem Zabranych dawnej Rzeczypospolitej sprowadzanej do poziomu wolnych chłopów, do gubernij saratowskiej, orenburskiej i obwodu kaukaskiego.
Utrzymując w mocy te przepisy, w czerwcu 1841 car Mikołaj I nakazał:
1) na gruntach w guberni jekaterynosławskiej (Dniepro (jeszcze kilka lat temu Dniepropietrowsk, obok pobudowanej w roku 1635 polskiej twierdzy naddnieprzańskiej - Kudak), pierwotnie przeznaczonych do przesiedlania tam ukraińskich kozaków, "zostawić przy każdej dzielnicy grunt wolny dla jednodworców"
2) wezwać jednodworców do osiadania na tych dzielnicach razem z ukraińskimi kozakami, "zostawiając im podług ogólnego przepisu ulgi i wsparcia, przeznaczone dla kozaków",
3) "Dla upowszechnienia między jednodworcami wiadomości o korzyściach z takiego przesiedlenia, polecić miejscowym zwierzchnikom guberni, aby użyli najskuteczniejszych środków ku ogłszeniu o tem jeduodworcom i ku zebraniu zajawień od chcących przesiedlać się, tak iżby można przystąpić do stanowczych środków ku zaspokojeniu ich chęci.
4) Później, w miarę jak to rozrządzenie będzie przychodziło do skutku, wyznaczać na osady jednodworców; inne obfitujące w grunta gubernie /.../"
Jak zatem widać, w roku 1841 polska zdeklasowana szlachta z Ziem Zabranych (tzw. jednodworcy) uzyskała prawo do zasiedlenia [północnej części] dawnego Zaporoża i pozyskiwania związanych z tym ulg".
Jest to ważka informacja, potwierdzająca napływ polskiej krwi na tereny Zaporoża jeszcze około połowy XIX wieku.
Tekst został napisany kilka lat temu na innym blogu - wobec znaczenia tych obszarów dla wojny na Ukrainie uznałem za pożyteczne go tu obecne (22 IX 22) zamieszczenie.
tagi: xix wiek zaporoże polska droba szlachta
![]() |
manama1 |
22 września 2022 13:14 |
Komentarze:
![]() |
Magazynier @manama1 |
23 września 2022 13:55 |
W miarę możliwości czytam pana teksty. Dla mnie są bowiem ważne.